Da lo'ueenataxanaxac so nashi Ezequías quiyi 'laua Judá
1Ca na' ỹovi' tres ñaxari quiyim nashi so Oseas, llaalec so Ela, quiyi Israel, ca' so Ezequías, llaalec so Acaz, ca' taañi ro'ueenataxan quiyim nashi quiyi Judá. 2Ca so'maxare mashic ỹovite'o' veinticinco saua niñaxari na'le, ca' nashi quiyi Jerusalén veintinueve ñaxari. Ca' aso late'e, leenaxat Abi, aso'maxare llaale so Zacarías. 3Ca ná'maq ỹo'uet so Ezequías ỹaatqajam ỹa'maxarenta ñi qara'gaxala', ma' ỹaatqajam 'nejem ná'maq ỹo'uet na'le so 'auaxaic leta'a David. 4Ma' so'maxare chaqaiso só'maq ỹosogui na qouagaxainqa' quiyim qanqouagaxainot na nqolaquipi, ỹaatqajam iuagaxatac na qano'xonshiguim qaripi chaqai na nadenqatec lqui'illipi aso Asera, chaqai iuagaxatac so nadenqatec nanaic qaỹachigoxotaugui na bronce quená'maq lo'ueenatec na'le so Moisés. Ma' so nanaic ñaqai queetalec nqouagaxaintacot so llaalqaipi so Israel, chaqai ỹavigaxatetac na lichiinaxanaxat quiyim ỹaanot, ca' qoỹanegue leenaxat nanaic napio'o.
5Ca' so Ezequías 'ue da naquitaxac quiñi qara'gaxala' ñí'maq qota'olec queso Israel. Quesá'ogue só'maq nashillipi quena llaalqaipi so Judá quesó'maq 'auaxaic chaqai queso co'uaataxanaxaiquipi queso'maxare, qaica ca 'nejem so'maxare. 6So'maxare ỹaatqajam ỹaqamqata quiñi qara'gaxala' chaqai sqai ca'e. Ta'ta'a quiyim ipacqajanchiguilo naua lelaataxanaxaco ñi qara'gaxala' ilarelgoto na'le so Moisés. 7Ca' vichiguiño' ñi qara'gaxala' ỹaatqajam qoshiiteguelec so'maxare ỹotauantac, ca ipaquichiguilo nqai'en nauá'maq ỹo'ueete'.
Ca' so Ezequías ca'e so lashi na Asiria laseripi, tot nomatalta' quiyim na'xaỹaxana so'maxare. 8Chaqai qai'neeta loxonec so qomyipi na'ñi yi Filistea, ỹovire'ta da lqodoc yi Gaza, vire'ta naua na'aaterolqai' 'ue ana na'ajnaxanaxalate chaqai na na'aateripi qaỹapootau'a.
Noxonec yi na'a' lodegaxat Samaria
9Ca co'na' mashic ỹovi' cuatro ñaxari quiyim nashi quiyi Judá so Ezequías. Qam queso Oseas, só'maq llaalec so Ela, ca' ỹovi' siete ñaxari quiyim nashi quiyi Israel. Ca' so Salmanasar, nashi quiyi Asiria, nahiquinchiguiñi yi na'a' lodegaxat Samaria, ca' nalauate'e'. 10Ca na' ỹovirerec saua tres ñaxari, ca' loxonec. Qa' mashic seis ñaxari quiyim nashi so Ezequías, ca' so Oseas, ca' ỹovi' nueve ñaxari nashi quiyi Israel na' noxonec so Samaria. 11Ca' so nashi quiyi Asiria ỹo'delec so llaalqaipi so Israel, ỹo'degue da Asiria, ca' ỹanalec yi Halah quiyi 'laua Gozán caso lachiugue Habor, chaqai na na'aateripi quiyi Media. 12Dajo 'neeto' na'le sauaxat se qana'xaỹaxana ñi la'gaxala' ñí'maq qota'olec. Ta'ta'a quiyim qanapacalec da na'maqataxac, chaqai se qana'xaỹaxana ná'ogue ná'maq 'naac so Moisés só'maq lelaatec ñi qara'gaxala'. Ca se ỹo'uet ná'maq qailarelec queso'maxare.
So Senaquerib queu'a quiyim nalauate'e' yi Judá
13Ca co'na' mashic ỹovi' catorce ñaxari quiyim nashi so Ezequías. Ca' so Senaquerib nashi quiyi Asiria, queu'a quiyim nalauate'e' yá'ogue yi na'aateripi napootau'a quiyi Judá, ca loxonec. 14Ca' so Ezequías só'maq nashi quiyi 'laua Judá ilata so la'qaatec só'maq nashi quiyi Asiria na'ñi yi Laquis. 'Naacsa':
—'Uo' ca so'maqajnac. Oquire'e na ña'laua, ca cá'maq ỹaxañiraque ma'le, ca' seshiueten.
Ca' so nashi quiyi Asiria roỹaxanaco' queso Ezequías nashi quiyi Judá so nueve mil novecientos kilos so lecat leenaxat plata chaqai novecientos noventa kilos so 'oro. 15Ca' vichiguiño' so Ezequías ỹaan sá'ogue so plata iuanejlec cañi no'ueenaxanaxaqui quiñi qara'gaxala' chaqai ná'maq hueetaugui aso lahi' ana nam queso lauo' lodegaxat. 16So Ezequías naqat qai'neeta na 'oro neetau'alo naua lasomi' añi no'ueenaxanaxaqui quiñi qara'gaxala' ná'maq chi relaataxanlec na'le quiyim qoỹano, ca' ỹaanem so nashi quiyi Asiria.
17Ca co'na' shi'gom dajo, ca' so nashi quiyi Asiria ilata so nashi Ezequías só'maq lotaua nashi, chaqai só'maq liỹa lpe'eet nashi, chaqai so liỹa nashi liỹaatac so 'xoic nalliripi. So'maxare chicqochi'ñi yi Laquis, ca quepegue' yi Jerusalén quiyim nalauate'e'. Ca so'maxare co'na' ỹovita yi Jerusalén, ca nco'matqa' na lahi so llic na huaxaỹaq chicqashi'ma aso pa'aashiguim lahi' na huaxaỹaq quesó'maq nayic taỹaxaso'ma yí'maq lquiỹoxonqa' ná'maq ỹalacqachitetac na looỹac. 18Ime, ca' qaroỹaxana'a so nashi Ezequías, ca' que' saua Eliaquim só'maq llaalec so Hilcías só'maq neloxoỹaq quiñi 'imec lodegaxat, chaqai so Sebna só'maq neraxanaq, chaqai so Joa llaalec so Asaf só'maq ỹiriguiñi ná'maq ỹo'uet so nashi. Ca saua'maxare quepegueto saua nashil. 19Ca' quiyi, ca' so nashi Asiria le'ec 'naaco' quesaua'maxare:
—'Qaataxañim ca Ezequías queda la'qaatec ñí'maq chalego lecaic nashi quiyi Asiria: ¿Negue' cá'maq neta'iseguelec? 20¿Peeta'a 'ñiisapega quiyim naua lo'yaxanqa na'qaatqa 'nejem ca no'ueenataxac ca nquesaxanaxa queca lauataxac? Ca ¿nega'ỹo' cá'maq pi'i'ta quiyim se na'xaỹaxañi'? 21Ỹim seuana quiyim pi'i'sapega da lotaanaxanaxac yi Egipto. Qam qamiri 'yiiñita quiyim yi Egipto 'ec aca noqola late'e ropoxoỹa'gue. Quiyim 'ue ca ỹashil-lec, ca ỹa'naxague ca'laxatauec ana napoquena. Ca' chaqaida 'neeta ñi Faraón, nashi quiyi Egipto, quená'ogue ná'maq pe'eetapega ñi'maxare. 22Chaqai no'm 'ñiỹac caỹim: Qomi' spi'ỹaaqa'a ñi qara'gaxala' ñí'maq qota'olec, ¿peeta'a sqaiño' ñi Ezequías ñí'maq nosogoñi na qouagaxainqateripi chaqai ana ncopatoxonaxalate quiyim qanqouagaxainot ñí'maq qota'olec caqamiri, chaqai ilarelec na qomyipi quiyi Judá chaqai yi Jerusalén quiyim qañiita añi ncopatoxonaxalate ñí'maq na'ñi yi Jerusalén, ca chaqaiyi hua'ñi quiyim qanqouagaxainot? 23'Viichi' ca na'maqataxaqui' quiñi ña'co' ñí'maq nashi quiyi Asiria: ỹim saañiraxarom ma'le ca dos mil shipgaq, sha'apiguito' quiyim 'ue cá'maq naalec nqai'ñi' ca'maxare. 24Qami' sqai shichi' quiyim 'eet nqai'ñi' cá'maq paguec qaica ca 'negue quena lashillipi na alliripi Asiria laseripi. Ca' ¿nauaañisaque quiyim 'ue ca neetalec na shipgaq chicqa'a yi Egipto? 25Chaqai qai'neeta ¿'ñiisapega quiyim ỹim ñanac, sahotaque ñalauate'e' chaqai ñopoxoỹaxajñi quenajo 'laua na qomyipi, quiyim se lelaataxanaxac ñi ra'gaxalari quiyim ñanaga'a ñalauajñi na qomyipi quenajo 'laua? Ma' ¡ñi ra'gaxalari chaqaiñi ñí'maq ỹamaxailec quiyim ñalauate'e' chaqai ñalauajñi na qomyipi quenajo 'laua!
26Ca' so Eliaquim, so Sebna chaqai so Joa 'neraco' queso lashi so nalliripi so Asiria laseripi.
—Qouaquiteguelo qomi', viisa'ahi naua la'qaatqa na arameoipi, ma' qomi' sa'xaỹaxalo. Sqai viisa'ahi naua chi qara'qaatqa hebreo quiyim taxahi', ma' ná'ogue na qomyipi neetalec na napoxonaxat na'xaỹaxantapega qami'.
27Qam so lashi so Asiria laseripi 'naaco':
—Mesqaiñi ñi na'coori, chaqai qamiri nauá'maq yilatalo ñí'maq nashi quiyi Asiria quiyim sa'xatema qamiri dajo, ma' ỹaatqajam chaqaina ná'maq qomyipi hueetalec na napoxonaxat ná'maq yilata, ma' na'maxare chaqai qamiri ma'le ná'maq a'guii cá'maq chi ra'chiguii chaqai ni'chiigui cá'maq chi nqo'xonaxachii.
28Ca co'na'le, ca' so nashi nachajñi, ca netenegue da la'qaatec, ỹahota'ahi naua hebreo la'qaatqa:
—Na'xaỹaxañiỹa dá'maq 'naac na'le caqamiri ñí'maq chalego lecaic nashi quiyi Asiria: 29'Neeto' quiita'uegue da nayinaxaguii quiñi rashii Ezequías, ma' ñi'maxare se rca'laxachiuec ma'le caỹim. 30No'm ñi Ezequías 'naac quiyim pi'iỹa'a ñi ra'gaxalari, ca 'naac caqamiri quiyim: Ñi qara'gaxala' ỹaatqajam llic nca'laxaterec qomi', ma' ñi'maxare se ỹa'maxaren ma'le quiyim qomi' noxonqa quiñi nashi quiyi Asiria, 31'neeto' na'xaỹaxañiỹa. Ma' ñi nashi quiyi Asiria ỹahotaque quiyim vii ca ra'maxahi quiñi'maxare, ca' nemanachiiguit ñi'maxare, qaiyi a'guii ma'le aca qadañicshii 'uva la chaqai ana higo chaqai ni'chiigui ca huaxaỹaq cacá'maq chi ri'ỹahi. 32Ime, ca' i'xateguelo qamiri ca 'laua 'nejem ná'maq ñiitalec, yi 'laua 'ue na trigo loma' chaqai na 'uva lomaateripi quiyim qaỹo'uet ca pan chaqai ca lataxa, yi 'laua huaalec na aceite chicqaugui ana oliva chaqai na rapic li'i. Qaiyi ra'maxaiñi ma'le, ca' qaica ca ileu. Qam se na'xaỹaxañiỹa ñi Ezequías, ma' rayiñitac quiyim 'naac quiyim ñi ra'gaxalari ro'ootaxanlgoto qamiri. 33Ca' ¿peeta'a 'uo' ca nqolac quena liỹa na'aateripi ishit nca'laxatec cá'maq neetalec ca na'laua queda lquesaxanaxa ñi nashi quiyi Asiria? 34¿Negue' cá'maq hueeta'gue ca nashiilec quiyi Hamat chaqai quiyi Arfad? Chaqai ¿negue' ca hueesa'gue caua nashiilqa quiyaua Sefarvaim, Hena chaqai yi Iva? ¿Peeta'a ishite'o' quiyim ca'laqataxane' queda lquesaxanaxa yi Asiria quena Samaria? 35¿Nega'ỹo' ca quena nashiilec nqolaquipi ishit quepaxat da lquesaxanaxa quená'maq neetalgoto 'lauari ñi nashi na'ñi yi Asiria? ¿Chi'neco' ma' qamiri 'ñiitapega quiyim ñi ra'gaxalari ishit nca'laxatec na Jerusalén?
36Ca' so qomyipi i'maqatam, qaica ca 'ue ca ỹa'xat, ma' so nashi Ezequías 'naaco' quiyim qaica ca retaqa. 37Co'na'le, ca' so Eliaquim só'maq neloxoỹaq quiñi 'imec lodegaxat, Sebna só'maq neraxanaq, chaqai so Joa ỹiriguiñi da lo'ueenataxanaxac so nashi, 'ue da lachitachigue', ca nasectaqta'ahi saua loho, ca' querepegue' so Ezequías quiyim qara'qaataxana quedá'maq 'naaco' na'le so lotaua so nashi quiyi Asiria.
