Qaraloqojnaxana so nanaxanaq
1Ca' sojo na'xa'a, ca' so Jesús ca'e yi na'a', ca quepegue' aso latogot late'ogue', ca nqa'xanñi quena lahi. 2Ca na' ỹaatqajam 'xoic so qomyipi lapoỹau'a yí'maq hueete'e so Jesús. Ca so'maxare renojñigui aso qom lahi' huaxaỹaqse, ca sá'ogue so qomyipi no'ueeno'ot yi lqodoc so huaxaỹaq. 3Ca' so Jesús ỹaatqajam 'xoic na lapaxaguinataxanaxac, qam ỹahote'e na laloqojnaxanaxaqui, 'naaco':
—'Uo' na'le so ỹale danaxan, ỹanñi aso lanecse ala. 4Ca co'na' danaxantac, ca 'uo' ana lanecse tajlec ca nayic. Ime, ca' novi' ana qo'oole, ca' ỹa'ic. 5Chaqai aso liỹa lanecse tajlec so 'laua ỹalliquichigui na qa'. Ca' aso nanecse chita'gue, ca' ñaxat, ma' sqoỹoxoñi na 'laua. 6Qam co'na' nenoxonshiguim añi ra'aasa, ca co'na' pa'eelec, ca rashivi, ma' qaicaua caua lpa'yii. Ca ỹaso. 7Ca' aso liỹa lanecse tajlec ca leesat. Ca na' nqo'in da llaqtaxac so leesat, ca ỹapolec, ca sqai ñaxat. 8Qam aso liỹa lanecse tajlec yí'maq lo'yaxanec 'laua. Ca na' ñaxat, ca' lo'yaxanec da laỹaxac. 'Ue ana ỹovi' cien ana la cañi 'óna, chaqai 'ue ana ỹovi' sesenta, chaqai 'ue ana ỹovi' treinta ana la na' qanaqat. 9Ca no'm qamiri 'yiiñii ca na'xaỹaxanaxaguii, ca ¡'maxaraic quiyim na'xaỹaxañii!
Dá'maq 'neeta quiyim qaỹahote'e na naloqojnaxanaxaqui
10Co'na'le, ca' saua lapaxaguinatqa so Jesús nqo'nero, ca' renataxane', 'nerac:
—¿Chi'negue ma' vise'e na raloqojnaxanaxagui'i' quena' taqairougui na qomyipi?
11Ca' so Jesús 'naaco' quesaua'maxare:
—Ñi qota'olec ỹa'deenaxanaxanque qamiri dá'maq se re'xogui leloxoỹaxac dá'maq lo'ueenataxanaxac hueeta'gue da piguim. Qam na'maxare ỹaatqajam se ishit ỹa'den. 12Ma' cá'maq 'ue ca hueeto'ot, ca qanoquigaxatec ca qoỹaanem, qaiyi ỹaatqajam qaica ca ỹouentaque. Qam cá'maq qaica ca hueeto'ot, ca vire'ta cá'maq cocho'qui' hueeto'ot qarouootaxana'gue. 13Vichiguiño' sahote'e na ỹaloqojnaxanaxaqui quena' setaqa. Ma' na'maxare 'ue ná'maq iuana, qam 'ec sqaica ca iuana. 'Qaatapega, qam se ỹa'den, ca 'ec sqa 'xaỹa. 14Ca quedá'maq 'neetari' na'maxare, ca' ipaquichigui dá'maq ỹa'xato' na'le so qota'a letaxaỹaxanqajnec leenaxat Isaías, co'na' 'naac:
Qamiri ỹaatqajam 'xaitac ma'le, qam sqa 'yiiñii ma'le ca leloxoỹaxac;
ỹaatqajam huañiỹa ma'le, qam se retañii.
15Ma' añi le'taxanata najo qomyipi ra'ñi,
chaqai se ỹa'maxañi da na'xaỹaxanaxac,
chaqai pootaguilo naua nqote';
qaiyi se reuanaxanalo naua nqote',
chaqai sqaica ca 'xaỹa,
chaqai qaica ca ỹa'yiinchigui cañi le'taxanata,
qaiyi sqo pila ỹim, ca' somatec.
16Qam chalego la'maxa caqamiri, ma' huanaxañiỹalo naua nqochiri, chaqai 'xahi' naua rque'lahi lauaco. 17Ỹaatqajam llic da shinac caqamiri, quiyim 'xoic na qota'a letaxaỹaxanqajnec chaqai na huagaxaraic qomyipi ỹahotaco' quen iuana dá'maq huañiỹa qamiri, qam se iuana. Chaqai ỹahotaque 'xaỹa dá'maq 'xaiỹa qamiri, qam sqa 'xaỹa.
So Jesús ichoxot da leloxoỹaxac so nanaxanaq
18Ñaq na'xaỹaxañiỹa dá'maq leloxoỹaxac só'maq danaxantac. 19Ná'maq na'xaỹaxana dá'maq na'qaataxac da lo'ueenataxanaxac ñi qota'a neeta'gue da piguim, qam se ỹa'den, ca 'nejem acá'maq la taachi'ñigui ca nayic. Ca' anac so na'ỹaapec, ca rouootaxana'gue só'maq hueetagui añi le'taxanata. 20Ca só'maq la tajlec ca 'laua 'xoic na lalegue' qa', ca 'nejem ca qom netoone'tegue quiyim icoñiguit da na'qaatec. 21Qam ma' sqoỹoxo'ñiguilo naua lpa'yii, ca' se ra'ñi. Ma' quena' 'ue da le'xoric quena nocanaxaquipi souetapigui da na'qaatec, ca' qoshiiuec. 22Chaqai asó'maq nanecse tajlec ca hua'ñi ca leesat, ca 'nejem ca qom quiyim 'xaỹa da na'qaatec. Qam imelec ná'ogue nanchaqaina hueetalec na 'laua, ca' da nesallaxa ỹayin, ca dá'ogue dajo ỹapolec da na'qaatec, ca' se ỹa'ue ca laỹaxac cajo qom. 23Qam aso nanecse ala tajlec yi lo'yaxanec 'laua, ca chaqaina ná'maq ỹa'maxate'tegue da na'xaỹaxanaxac chaqai ỹa'den da leloxoỹaxac, ca' lo'yaxanec da laỹaxac quiyim qanaqat. Chaqai 'ue ná'maq 'nejem aso nanecse ỹovi' cien ana la cañi 'oono'lli', chaqai 'ue na liỹa 'nejem aso ỹovi' sesenta ana la, loqo'm 'nejem asó'maq ỹovi' treinta ana la.
Qaraloqojnaxana aso se no'uen peue ñaxatougui so trigo
24Ca' so Jesús ỹo'uet so liỹa raloqojnaxañigui, 'naaco':
—Da lo'ueenataxanaxac ñi qota'a neeta'gue da piguim, 'nejem ca qom ỹanlec ca na'laua aca no'uen lanecse. 25Qam na' ñaqai ná'ogue laqata, ca' inoxono só'maq npa'guenaxaua só'maq lalamaxaret sojo nanaxanqa'. Ca' ỹanñi aso se no'uen peue, ỹalecqajnougui so trigo. Ca' eec. 26Ca co'na' ñaxat so trigo co'na' mashic 'ue ana la, ca' re'oq qai'neeta aso peue. 27Co'na'le, ca so nelaatqaipi eec, ca' 'naapega só'maq lalamaxaret sojo nanaxanqa': “Qami' qana'co', no'm no'uen asó'maq qadañicshi'i' ñiriñi na'le quena qadanaxanqachi', ca ¿negue' cá'maq chicqa'co' ana peue?” 28Ca só'maq lanaxanqa', so'maxare 'naaco': “'Uo' ca ñpa'guenaxaua ỹo'ueeto' na'le dajo.” Ca só'maq nelaatqaipi renataxano', 'naaco': “¿'Maxariñite' quiyim ño'tegaq ana peue?” 29Qam so'maxare 'naaco': “'E', ma' no'm no'chiguii ana peue, ca sqoue aca liỹaashi'me' caná'maq trigo lashi. 30Ca 'maxaraic quiyim 'xañiỹac naquetashi'mta', toco' ma' ỹovita qanaqat na trigo. Ca' selarelec ma'le na ilaatqaipi quiyim 'au no'tec aná'maq peue, ỹahota'ahi ncoñiita. Ca qaicopata'a ma'le, ca ma' ime, ca' ỹa'maxat ná'maq trigo quiñí'maq ỹo'xac.”
Qaraloqojnaxana ana la ana mostaza
31Ca' so Jesús lotqai ỹa'uo' so liỹa laloqojnaxanaxaqui, 'naaco':
—Da lo'ueenataxanaxac ñí'maq neeta'gue da piguim, da'maxare 'nejem ana la ana leenaxat mostaza quiyim ca ỹale ỹanlec cá'maq chi na'laua. 32Ỹaatqajam llic quiyim ana'maxare paguec cocho'lli' caná'ogue aná'maq la. Qam quena' ñaxat, ca' eec da llaqtaxa, ca' paguec da lecaic, ca chi ỹovireta'a quiyim 'ec qo'paq chalego lecaic. Ca vire'ta ana ỹootegueri' qo'oole ỹo'uet na lpa'gue' quenaua lasote.
Qaraloqojnaxana ana pe'taxachigui na pan
33Qai'neeta ỹo'uet da liỹa laloqojnaxanaxaqui, 'naaco':
—Da lo'ueenataxanaxac ñí'maq neeta'gue da piguim 'nejem ana pe'taxachigui na pan, quiyim aca 'aalo ỹalecqajanta' quecaua tres laloqojnaxaqui ca 'aríña, quiyim ỹahotaque pe'taxachigui cá'ogue ca laqaulatec.
Dá'maq 'neeta quiyim so Jesús ỹahote'e na laloqojnaxanaxaqui
34Ỹa'xat ná'ogue najo so Jesús, ỹahote'e na laloqojnaxanaxaqui. Ca' quiyim se ỹa'ue ca laloqojnaxanaxaqui, ca' sqaica ca ỹa'xat. 35Dajo 'ue, qaiyi ipaquichigui dá'maq la'qaatec só'maq letaxaỹaxanqajnec ñi qota'a, co'na' ỹiriñi:
Sa'qaataxan ma'le, qam sahote'e ca ỹaloqojnaxanaxaqui;
sa'xate' nauá'maq se qaỹa'deene' caua leloxoỹaxague' shi'que na' ñaqai chita'gue ñi qota'olec ỹo'uet na 'laua.
So Jesús ichoxot da leloxoỹaxac so peue 'nejem na trigo
36Co'na'le, ca' so Jesús pil nqai'en so qomyipi. Ca' inoxonougui ca 'imec. Ca' so lapaxaguinatqaipi nqo'neu'a so'maxare, ca qohinaco':
—Choxochitema qomi' ca leloxoỹaxac aso peue se no'uen queso nanaxanqa'.
37Co'na'le, ca' so Jesús 'naaco':
—Cá'maq ỹanñi asó'maq no'uen nanecse la, chaqaina ná'maq najo ỹale llaalec. 38Ca só'maq nanaxanqa', ca chaqaina ná'maq seuqatalec 'laua. Ca só'maq no'uen nanecse la, ca' chaqaina ná'maq qomyipi mashic hueetaugui da lo'ueenataxanaxac ñi qota'a. Chaqai asó'maq peue se no'uen taỹaugui só'maq lalamaxareteripi so na'ỹaapec. 39Ca só'maq pa'guenaxaua só'maq ỹanñi aca peue se no'uen, chaqaiso só'maq na'ỹaapec. Chaqai so naqataxanaxac taỹaugui ma' ime na 'laua. Ca só'maq naqataxanaripi chaqaiso so nelaatqaipi piguim laseripi. 40Ca' dá'maq 'neeta quiyim qalapoon aso peue se no'uen, ca' qainaxañigui ca norec, ca qaỹavigaxat, ca' chaqaida 'neeta ma' ime na 'laua. 41Ca' najo ỹale llaalec ila' ma'le na lelaatqaipi piguim laseripi quiyim lapoon quedá'maq lo'ueenataxanaxac ná'ogue ná'maq ỹo'uet ca lasauaxaset ca liỹa, chaqai ná'maq ỹo'ueetetac na se no'uen. 42Ca' qainaxaugui ca nqatelaxanaxaqui norec. Ca' quiyi hua'ñi, ca' noỹen chaqai iquishquinta' naua louee quena nqui'ic. 43Ca ná'maq ỹo'ueetetac dá'maq ỹahotaque ñi qota'olec, ca' 'ue ma'le na lauaq 'ec añi ra'aasa quiyim hueetaugui ma'le ca lo'ueenataxanaxac ñi leta'a. Ca' qamiri no'm 'yiiñii da na'xaỹaxanaxaguii, ca ¡'maxaraic quiyim na'xaỹaxañita!
Qaraloqojnaxana aso lahi' ana plata qoỹoxojñi
44Da lo'ueenataxanaxac ñi qota'a neeta'gue da piguim, da'maxare 'nejem aca lahi' ana plata qaishinñi quena 'laua. Quiyim ca qom iuanejlec aso lahi' ana plata, ca lotqai liỹa ỹoxojñi, ipacqajanchi'ñi ca loma'. Ca' ỹaatqajam 'xoic da netoonaxac. Ca pil, imen ná'ogue na louenec, ca' rishiujnaxana sojo 'laua.
Qaraloqojnaxana aso perla 'xoic lesega'a
45Da lo'ueenataxanaxac ñí'maq neeta'gue da piguim, da'maxare qai'neeta 'nejem ca nemeentac, imitetaque acá'maq ỹaatqajam no'uen 'ueetqate, leenaxat perla. 46Ca no'm 'ue aca iuanejlec 'xoic lesega'a, ca' pil. Ca imen cá'ogue ca louenqaipi, ca' rishiujnaxana cajo perla.
Qaraloqojnaxana so naleguec
47Qai'neeta dá'maq lo'ueenataxanaxac ñí'maq neeta'gue da piguim, da'maxare 'nejem ca naleguec qaỹalliguingui aca huaaxai. Ca' ỹaleque'ejta' ná'maq naleguecsec nallinyipi. 48Ca' quiyim no'xagui cajo naleguec, ca cá'maq noqoinaxanyipi ỹauecta'a ca lqodoc ca huaxaỹaq. Ca' nqa'xanñi, nca'agui na nallin. Ca ná'maq no'uen, ca' ỹa'maxat caca lahi', ca' inaxauec ná'maq se no'uen. 49Ca' chaqaida 'neeta ma' ime na 'laua. Nanac ma'le na nelaatqaipi piguim laseripi, quiyim naqata'a ná'maq se no'uen quená'maq lo'yaxanec. 50Ca' qainaxañigui ná'maq hualoxonyipi cá'maq nqatelaxanqa' norec. Ca' yi hua'ñi, ca noỹen chaqai iquishquinta' naua louee quena nqui'ic.
Cá'maq dalaxaic na'maqatec chaqai ca ñaaue
51Ca co'na'le, ca renataxano' so Jesús:
—¿Ỹaatqajam 'yiiñichigui dá'ogue dajo?
Ca saua'maxare 'neraco':
—Ajá'a, qami' qara'gaxala'.
52Co'na'le, ca 'naaco' quesaua'maxare:
—Quiyim ca rapaxaguinataxanta'pegue na naqataxaquipi chicqo'ot so Moisés quena' napaxaguintapega dá'maq lo'ueenataxanaxac ñí'maq neeta'gue da piguim, ca ca'maxare chi ỹovireta'a quiyim 'ec lalamaxaret ca 'imec, ca ỹa'den naqatec cá'maq dalaxaic chaqai cá'maq ñauapec quená'maq la'maqatec.
So Jesús hueete'e yi Nazaret
53Ca co'na' ime 'ue na raloqojnaxantapigui so Jesús, ca' ca'e yi'maxare. 54Ca chi ỹovireta'a yí'maq lalamaxaret la'a'. Ca' quiyi, ca taañi rapaxaguinataxan cana lapoxoqui na judioipi na'ñi yi'maxare. Ca' na qomyipi 'xoic da le'laxa, ca 'naaco' quen:
—¿Nega'ỹo' cá'maq ỹachigoxota'gue ná'maq la'deenec dajo ỹale? ¿Negue' cá'maq 'neeto' quiyim ishit ỹo'uet na netanqaipi se qaiuanapega? 55Ma' dajo llaalec so qo'paq lo'o José, chaqai late'e añi María, lqaỹa' ñi Jacobo, José, Simón, chaqai ñi Judas. 56Chaqai naua lqaỹa' 'aalo nera'ñi najo, ỹalequesauguilo qomi'. Ca ¿negue' cá'maq chicqa'co' ná'ogue ná'maq ỹa'den?
57Ca' vichiguiño' se qana'xaỹaxano' quen. Qam so Jesús 'naaco':
—Ná'ogue na qomyipi ỹaatqajam nqo'ta ca letaxaỹaxanqajnec ñi qota'a. Qam ná'maq chi la'aayaxauaripi chaqai ná'maq lalamaxaret lqaỹaripi, ca' se nqo'ta.
58Ca' mesqai 'xoic ca ỹo'uet quená'maq se qaiuanapega huaugui nqai'en yi'maxare, ma' so'maxare se qoyiuelec quiyi'maxare.